USG piersi – jak przygotować się do badania?

USG piersi jest jednym z najważniejszych badań pomocnych w diagnozowaniu nieprawidłowości w obrębie gruczołów piersiowych. Jest to procedura bezpieczna i bezbolesna. Każda kobieta powinna przynajmniej raz w roku umówić się na wizytę lekarską, aby wykonać USG piersi. Jak przygotować się do badania?

Spis treści:

1. Rak piersi – diagnostyka
2. Co to jest USG piersi?
3. Jak przebiega USG piersi?
4. USG piersi – jak przygotować się do badania?
5. USG piersi – wskazania
6. Jak często przeprowadzać badanie USG piersi?
7. USG piersi – kiedy najlepiej zrobi badanie?
8. Źródła

Rak piersi – diagnostyka

Rozwój technologii przyczynił się do powstania, a następnie udoskonalenia rozmaitych metod pomocnych w diagnostyce chorób nowotworowych, w tym raka piersi. Wykrycie schorzenia w początkowym etapie jego rozwoju znacząco zwiększa szanse pacjentki na całkowite wyleczenie. Dlatego tak ważną rolę odgrywają badania diagnostyczne, do których należą między innymi:

• badania laboratoryjne (np. oznaczenie poziomu markera CA15-3, mutacje w genach BRCA1/BRCA2),
• mammografia,
• USG piersi,
• tomografia komputerowa,
• badania laboratoryjne
• badanie histopatologiczne.

Warto również podkreślić, że w ramach profilaktyki raka piersi niezwykle istotne jest poprawne przeprowadzanie przez kobietę samobadania gruczołów piersiowych. Taką procedurę należy wykonywać co miesiąc, najlepiej w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego. Należy zwracać szczególną uwagę na zmianę kształtu piersi oraz dołów pachowych. Czujność powinny wzbudzić wszelkiego rodzaju guzki, stwardnienia, wyciek z piersi, jej obrzęk, pomarszczenie czy „wciągnięcie”. Każda zmiana, która pojawiła się nagle, powinna być skonsultowana z lekarzem.

Co to jest USG piersi?

USG piersi (inaczej USG sutka lub sonomammografia) to nieinwazyjne badanie obrazowe. Dzięki użyciu specjalnego urządzenia (ultrasonografu), emitującego fale ultradźwiękowe, lekarz na ekranie monitora widzi i ocenia, między innymi, strukturę piersi, różnicuje zmiany lite (guzy) i płynowe (torbiel w piersi), ogląda przewody mleczne. Już na tym etapie jest w stanie wstępnie ocenić, czy wykryta zmiana ma charakter łagodny (gruczolakowłókniak piersi, zwapnienie, tłuszczak itp.) czy złośliwy (rak piersi).

Jak przebiega USG piersi?

Podczas wizyty u lekarza, pacjentka poproszona jest o rozebranie się od pasa w górę, położenie się na plecach oraz założenie rąk za głowę. Specjalista pokrywa głowicę ultrasonografu lub powierzchnię gruczołów piersiowych oraz doły pachowe specjalnym żelem, który pomaga w przeniknięciu fal przez skórę. Następnie przystępuje do badania piersi, przesuwając po nich głowicę urządzenia. W ten sam sposób bada doły pachowe. W trakcie badania specjalista może poprosić pacjentkę o zmianę pozycji. Aby uzyskać lepszy obraz, może również lekko dociskać głowicę do skóry pod różnym kątem.

USG piersi trwa około 20 minut. Zaraz po jego zakończeniu pacjentka otrzymuje wynik wraz z instrukcją dalszego postępowania. Jest to badanie bezpieczne, może być przeprowadzane również u kobiet w ciąży, jak i karmiących piersią.

USG piersi – jak przygotować się do badania?

Badanie ultrasonograficzne piersi nie wymaga szczególnych przygotowań. W dniu, w którym jest przeprowadzana procedura, nie należy smarować skóry piersi oraz pach balsamami czy olejkami do ciała. Niewskazane jest również użycie dezodorantu, talku czy antyperspirantu. Warto również zadbać o odpowiednią odzież – najlepiej ubrać się w taki sposób, aby łatwo można było odsłonić górną część ciała.

Zanim lekarz przystąpi do przeprowadzania USG piersi, należy pokazać mu wyniki wcześniejszych badań obrazowych. Specjalista pyta o wiek pacjentki, datę jej ostatniej miesiączki, choroby przewlekłe, przyjmowane leki (zwłaszcza hormonalne) czy historię chorób nowotworowych w rodzinie ze szczególnym uwzględnieniem nowotworów piersi oraz jajnika (złośliwe oraz niezłośliwe nowotwory jajników). Warto wcześniej przygotować się do takiej rozmowy, aby podczas wizyty u lekarza nie tracić czasu np. na obliczanie daty ostatniego krwawienia miesięcznego.

USG piersi – wskazania

USG piersi powinno być wykonywane u każdej kobiety w ramach profilaktyki raka piersi. Wskazaniem do szybkiego badania są:

• ból w piersi,
• wyciek wydzieliny z brodawki sutkowej,
• zmiana wyglądu piersi (asymetria, zmiana kształtu brodawki, pojawienie się „pomarańczowej skórki” i/lub owrzodzeń itp.),
• wyczuwalny guzek/zgrubienie w obrębie gruczołu piersiowego,
• powiększone węzły chłonne w okolicy gruczołów piersiowych.

USG piersi przeprowadza się również w celu kontroli wcześniej rozpoznanych zmian łagodnych lub np. po urazach w obrębie biustu. Ultrasonograf wykorzystywany jest również do przeprowadzenia celowanej biopsji grubo- lub cienkoigłowej  piersi. Biopsja wykonywana pod kontrolą USG umożliwia precyzyjne wkłucie się w podejrzaną zmianę i pobranie z niej materiału biologicznego do badania patomorfologicznego.

Jak często przeprowadzać USG piersi?

Każda kobieta, która ukończyła 20 rok życia, raz w roku powinna umawiać się na wizytę lekarską w celu wykonania USG piersi.  Panie, u których w rodzinie wcześniej pojawiły się przypadki raka piersi lub te z potwierdzoną mutacją genów BRCA1 i BRCA2, powinny zgłaszać się na badanie częściej, o czym powinien poinformować lekarz.

USG piersi – kiedy najlepiej zrobić badanie?

USG piersi szczególnie polecane jest kobietom młodym, których piersi zbudowane są głównie z tkanki gruczołowej. Tkanka tłuszczowa (charakterystyczna dla pań po 40.roku życia) utrudnia postawienie dokładnej diagnozy przy pomocy ultrasonografu, dlatego w tym przypadku zalecane jest przeprowadzenie mammografii piersi – USG stanowi wówczas jej uzupełnienie.

Na badanie najlepiej zgłosić się w pierwszej połowie cyklu, choć o jego dokładnym terminie zwykle decyduje lekarz – w przypadku wykrytych nieprawidłowości (np. podczas samobadania piersi) USG piersi zaleca się przeprowadzić jak najszybciej.

Źródła:

1. Ślubowski Tadeusz, Ślubowska Małgorzata, Wojciechowski Artur, Techniki diagnostyczne w raku piersi. Część I: Metody obrazowe i ich modyfikacje, Ginekologia polska 5/2007, 388-392.
2. Byra Michał, Klasyfikacja zmian nowotworowych piersi na podstawie własności statystycznych ech ultradźwiękowych, online: https://docplayer.pl/49090175-Klasyfikacja-zmian-nowotworowych-piersi-na-podstawie-wlasnosci-statystycznych-ech-ultradzwiekowych.html, dostęp: 18.05.2023.