Nasze pracownie patomorfologiczne
Punkt Przyjęcia Materiału
Prace PPM związane z przyjęciem materiału:
- Przyjęcie materiału do badań – odbiór spedycji.
- Sprawdzenie zgodności danych znajdujących się na skierowaniu (w tym danych Pacjenta oraz kodów kreskowych umieszczonych na pojemnikach z materiałem z kodami umieszczonymi na skierowaniu).
- W przypadku braku zgodności danych – sporządzenie protokołu niezgodności i przesłanie go w programie E-CONSILIO do Kontrahenta w celu weryfikacji. W przypadku niezgodności uniemożliwiających przyjęcie materiału, zostaje on odesłany do Kontrahenta w oznaczonym specjalną naklejką kontenerze zwrotnym.
Pracownia Preparatyki Tkankowej
Identyfikacja – potwierdzenie zgodności
- Identyfikacja materiału przeznaczonego do badania patomorfologicznego – sprawdzenie zgodności kodów kreskowych na skierowaniu z kodami umieszczonymi na pojemniku.
- Potwierdzenie zgodności materiału w pojemniku z jego opisem znajdującym się na skierowaniu. W przypadku stwierdzenia niezgodności sporządzany jest protokół w programie E-CONSOLIO i materiał zwracany jest do Kontrahenta w celu weryfikacji.
Pobieranie materiału tkankowego – procedura makroskopowa
- Wycinki tkankowe z dużego materiału operacyjnego są pobierane z miejsc zmienionych chorobowo (zgodnie z wytycznymi i standardami PTP i WHO). Pozostały materiał tkankowy jest zalewany formaliną i przekazywany do Magazynu Tkanek.
- Materiały biopsyjne i drobne wycinki (polipy, wyskrobiny itp.) pobierane są w całości.
- Wycinki tkankowe zamykane są w jednorazowych, plastikowych kasetkach. Kasetki posiadają swoje unikalne/niepowtarzalne numery, umożliwiające identyfikację badania i Pacjenta. W dalszym procesie kasetki z wycinkami zostają poddane obróbce chemicznej w procesorach tkankowych.
Magazyn Tkanek
Pojemniki z pozostałym materiałem tkankowym zostają przekazane do Magazynu Tkanek, w którym przechowywane są przez okres 28 dni od daty wydania ostatecznego wyniku. Po tym czasie materiał jest utylizowany.
Stanowisko procesorów
Procesor jest urządzeniem, w którym zachodzi proces obróbki chemicznej materiału tkankowego. Utrwalone w formalinie wycinki podlegają procesowi odwodnienia przechodząc przez alkohol etylowy o zwiększającym się stężeniu. Następnie poddane są procesowi prześwietlenia w ksylenie (odczynniku, który zastępuje alkohol) i przepojeniu parafiną, która zastępuje ksylen.
Czas procesu jest uzależniony od wielkości wycinków:
- Materiały drobne, pochodzące z zabiegów gastroskopii – czas trwania procesu to 3-4 godziny.
- Materiały większe – czas trwania procesu to 14-16 godzin.
Stanowisko zatapiania wycinków parafinowych
Zatapianie materiału w parafinie umożliwia w następnym etapie krojenie materiału na bardzo cienkie skrawki, które są umieszczane na szkiełku podstawowym.
Stanowisko krojenia bloczków parafinowych
Skrawanie bloczków parafinowych wykonywane jest na mikrotomach. Mikrotom to precyzyjne urządzenie, pozwalające na uzyskanie skrawków tkankowych o grubości 2-4 mikronów.
Czynnością poprzedzającą skrawanie bloczka parafinowego jest sprawdzanie (parowanie) numeru bloczka z numerem nadrukowanym na szkiełku. Jeżeli numery są zgodne, rozpoczyna się proces skrawania bloczka parafinowego, a następnie skrawek nakładany jest na szkiełko podstawowe i przekazywany na stanowisko barwienia.
Pracownia Barwienia
Szkiełka umieszczane są w barwiarkach, następnie przeprowadzane jest standardowe barwienie metodą barwienia hematoksyliną i eozyną (HE).
W dalszej kolejności dokonuje się kompletacji preparatów – skompletowane teczki zostają przekazane do oceny lekarzowi patomorfologowi.
Ocena Preparatów
Badanie materiału tkankowego lub cytologicznego wykonywane jest przez lekarza patomorfologa w celu postawienia rozpoznania patomorfologicznego. W uzasadnionych przypadkach przeprowadza się konsultację z innym lekarzem patomorfologiem (możliwa jest również konsultacja profesorska), zlecane są dodatkowe barwienia immuno- lub histochemiczne oraz badania genetyczne.
Pracownia Barwień Immuno- i Histochemicznych
Badania immunohistochemiczne
Badania immunohistochemiczne przeprowadzane są w celu potwierdzenia, wykluczenia, lub doprecyzowania typu histopatologicznego nowotworu. Mają znaczenie prognostyczne, predykcyjne (np. w raku piersi), wskazują na towarzyszące nowotworowi zespoły chorobowe, aktywność proliferacyjną guza, zdolność do tworzenia przerzutów. Badania immunohistochemiczne stanowią niezbędną składową postępowania diagnostycznego, wykonywane są zgodnie ze standardami Polskiego Towarzystwa Patologów i WHO. Przeprowadza się je na zlecenie lekarza patomorfologa, który w dalszej kolejności dokonuje ich oceny. Dzięki zastosowaniu technologii badań immunohistochemicznych, lekarz diagnozujący badanie może:
- Szybko wykluczyć rozpoznanie onkologiczne, redukując stres u Pacjenta i jego rodziny.
- Szybko potwierdzić rozpoznanie onkologiczne, pozwalając tym samym na sprawne wdrożenie odpowiedniego planu terapii, dając szansę Pacjentowi na wyleczenie lub znaczne przedłużenie życia.
Obecnie dysponujemy liczbą ok. 120 odczynów IHC, zdecydowana większość dostępnych przeciwciał i surowic jest dostosowana do pracy z materiałem utrwalonym w 10% roztworze zbuforowanej formaliny. W rutynowej diagnostyce stosujemy barwienia z wykorzystaniem systemów automatycznych.
Barwienia histochemiczne
Standardowo stosowanym barwieniem histochemicznym jest barwienie Hematoksylina – Eozyna. Do wybarwiania pewnych struktur komórkowych służą barwienia dodatkowe. Celem ich zastosowania jest wykluczenie lub potwierdzenie jednostek chorobowych.
Archiwum
Archiwizacja
- Bloczki parafinowe i preparaty mikroskopowe są archiwizowane w wyznaczonym archiwum w sposób zapewniający do nich łatwy i szybki dostęp. Są one przechowywane co najmniej 20 lat od daty zakończenia badania patomorfologicznego.
- Preparaty cytologiczne przechowywane są co najmniej 10 lat od daty zakończenia badania patomorfologicznego.
- Skierowania na badania histopatologiczne i cytologiczne przechowywane są 5 lat od daty zakończenia badania.
Wypożyczenia
W związku z potrzebą dalszego leczenia, badań i konsultacji, Pracownia / Zakład Patomorfologii ma obowiązek udostępnić preparaty i bloczki parafinowe.
Wypożyczenie preparatów i bloczków z archiwum odbywa się wyłącznie na podstawie pisemnego wniosku:
- Pacjenta, jego przedstawiciela ustawowego lub osoby przez niego upoważnionej (osoba upoważniona przez Pacjenta to osoba posiadająca pisemne upoważnienie zawierające dane osobowe osoby upoważniającej i dane osobowe osoby upoważnianej).
- Osoby upoważnionej przez osobę zmarłą (osoba posiadająca pisemne upoważnienie zawierające dane osobowe osoby upoważniającej i dane osobowe osoby upoważnianej).
- Lekarza jednostki organizacyjnej szpitala, która prowadzi dalsze leczenie Pacjenta.
- Innej instytucji lub organu władzy państwowej uprawnionego na podstawie przepisów prawa.
Wzór wniosku o wypożyczenie dokumentacji patomorfologicznej znajduje się w każdej placówce DIAGNOSTYKI CONSILIO oraz na stronie internetowej z możliwością pobrania (tutaj>>).
