Spis treści:
- Co to jest sekcja zwłok?
- Jakie są rodzaje sekcji zwłok?
- W jakim celu przeprowadza się sekcję zwłok?
- Kto przeprowadza sekcję zwłok?
- Źródła
Co to jest sekcja zwłok?
Sekcja zwłok (łac. sectio) czyli autopsja (gr. autopsia) lub badanie pośmiertne (łac. post mortem) to badanie makroskopowe zwłok lub mikroskopowe materiału tkankowego pobranego ze zwłok. Procedura polega na szczegółowych oględzinach zewnętrznych ciała oraz (nie zawsze) otworzeniu minimum trzech jam ciała: czaszki, klatki piersiowej oraz jamy brzusznej. Podczas badania zwykle pobierane są wycinki lub próbki materiału do dalszej diagnostyki przeprowadzanej metodami histopatologicznymi, immunohistochemicznymi, biochemicznymi lub toksykologicznymi.
Sekcji zwłok można dokonać nie wcześniej niż 12 godzin od chwili, kiedy pojawiły się objawy śmierci (wyjątkiem jest sytuacja, kiedy konieczne jest przeprowadzanie badania pośmiertnego w celu pobrania komórek, tkanek lub narządów zmarłego).
Jakie są rodzaje sekcji zwłok?
Wyróżnia się następujące rodzaje sekcji zwłok:
- Sekcja zwłok naukowo-lekarska (patomorfologiczna, anatomopatologiczna).
Najczęściej przeprowadzana jest w prosektorium należącym do szpitala/kliniki, w której zmarł pacjent. Przeprowadza się ją w celu rozpoznania/potwierdzenia choroby zasadniczej oraz chorób ubocznych i ustalenia przyczyny zgonu (nie zachodzi podejrzenie przestępczego spowodowania śmierci). Sekcja tego typu wykonywana jest również w celach naukowych, jako narzędzie służące doszkalaniu lekarzy lub nauczaniu studentów. - Sekcja zwłok sądowo-lekarska (obdukcja zwłok)
Na ten rodzaj sekcji składają się oględziny i otwarcie zwłok. Badanie wykonywane jest w zakładach medycyny sądowej lub w prosektoriach szpitalnych. Przeprowadzają ją lekarze pełniący funkcję biegłych z zakresu medycyny sądowej. Sekcja ma na celu ustalenie przyczyny śmierci i określenie czy do zgonu nie przyczyniły się działania lub zaniechania osób trzecich. - Sekcja zwłok administracyjna (sanitarno-administracyjna)
Przeprowadzana jest w celu ustalenia przyczyny zgonu, jeżeli zachodzi podejrzenie śmierci na skutek choroby zakaźnej. Wykonuje się ją w oparciu o decyzje wydaną przez inspektora sanitarnego. - Sekcja zwłok prywatna
Przeprowadza się ją na wniosek rodziny, która chce potwierdzić lub wykluczyć śmierć z powodu błędu/zaniedbania lekarskiego lub w celu uzyskania świadczenia od zakładu ubezpieczeniowego.
W jakim celu przeprowadza się sekcję zwłok?
Jak wspomniano wcześniej, celem przeprowadzenia procedury najczęściej jest ustalenie przyczyny śmierci. Wynik badania bywa ważnym dowodem w sprawach sądowych dotyczących błędów medycznych (związanych np. z niewłaściwym postępowaniem chirurgicznym, nieprawidłowo zdiagnozowanym schorzeniem, błędem w podawaniu leków itp.) lub przestępstw kryminalnych.
Kto przeprowadza sekcję zwłok?
Sekcję zwłok zazwyczaj przeprowadza patomorfolog lub lekarz medycyny sądowej. Jeśli zachodzą przesłanki, że do śmierci pacjenta przyczyniły się osoby trzecie, wówczas fakt ten należy zgłosić do prokuratury (sekcje sądowo-lekarskie powinny być przeprowadzane w obecności prokuratora lub sędziego).
W uzasadnionych przypadkach sekcję zwłok może przeprowadzić lekarz, który nie jest specjalistą patomorfologiem ani lekarzem sądowym.
Źródła
- Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Św. Rafała w Czerwonej Górze, Sekcja Zwłok – Dokument, online: https://bip.czerwonagora.pl/, dostęp: 28.12.2023.
- Labisz Paulina (i in.), Prawne aspekty przeprowadzania badania pośmiertnego w Polsce, Polska Platforma Medyczna, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, online: https://ppm.umw.edu.pl/index.seam, dostęp: 28.12.2023.
