Polip macicy to łagodny rozrost endometrium, który bardzo rzadko ulega transformacji w zmianę złośliwą. Najczęściej jego usunięcie gwarantuje wyleczenie. Objawy nie są charakterystyczne i mogą świadczyć o innych schorzeniach ginekologicznych.
Spis treści:
- Polip macicy – co to jest?
- Polip macicy – czy to rak?
- Polipy macicy – w jakim wieku najczęściej się pojawiają?
- Polip macicy – przyczyny
- Polip macicy – objawy
- Polip macicy – jak szybko rośnie?
- Polip macicy – diagnostyka
- Polip macicy – jak leczyć?
- Polip macicy – leczenie farmakologiczne
- Polipy macicy – usuwanie zmiany w trakcie histeroskopii operacyjnej
- Polipy macicy – zabieg wyłyżeczkowania jamy macicy
- Polip macicy – czy odrasta?
- Źródła
Polip macicy – co to jest?
Polip macicy (polip endometrialny) to łagodna zmiana błony śluzowej wyściełającej macicę – przerośnięty fragment endometrium tworzy miejscowe uwypuklenie o kształcie przypominającym maczugę. Histologicznie polip macicy zbudowany jest z gruczołów podścieliska, naczyń krwionośnych, pokrywa go nabłonek.
Zmiana usytuowana jest na grubej podstawie lub rośnie na szypule, która w skrajnych przypadkach może być tak długa, że polip wpada do kanału szyjki macicy i może zostać pomylony z polipem szyjki macicy.
Polip endometrialny to często diagnozowana patologia macicy. Występuje pojedynczo; czasami zdarza się, że podczas badania obrazowego jamy macicy lekarz wykryje więcej zmian tego typu. Polip może mieć rozmiar kilku mm, niekiedy diagnozuje się zmiany o wielkości kilku cm; pojawia się w dowolnym miejscu jamy macicy.
Wyróżniamy:
- Polipy hiperplastyczne – częsta postać polipów macicy. Osiągają duże rozmiary (do kilku cm), najczęściej są uszypułowane. Cechą charakterystyczną jest obecność gruczołów rozrostowych z gęstym podścieliskiem i bogatą siecią cienkościennych tętnic.
- Polipy atroficzne – zmiany torbielowato-gruczołowe. Najczęściej pojawiają się u kobiet w okresie po menopauzie.
- Polipy czynnościowe – zmiany o budowie czynnościowego endometrium, otacza je podścielisko z gruczołami w różnej fazie wydzielania.
- Polipy adenomyotyczne – są duże, budują je mięśnie gładkie w podścielisku, są mocno unaczynione (posiadają wiele cienkościennych tętnic).
- Polipy atypowe – polipy małe o nierównym kształcie i powierzchni. Zwykle rosną w rogach macicy, często zawierają złośliwe komórki nowotworowe.
Polip macicy – czy to rak?
Jak wspomniano wcześniej, polip macicy to zmiana o charakterze łagodnym i najczęściej nie jest traktowana jako stan przedrakowy (ryzyko transformacji nowotworowej jest szacowane na około 0,45–1,5%). Jednak w bardzo rzadkich przypadkach zdarza się, że badanie histopatologiczne usuniętego chirurgicznie polipa macicy wskazuje na złośliwy typ nowotworu.
Polipy macicy – w jakim wieku najczęściej się pojawiają?
Polipy macicy rozwijają się w wieku reprodukcyjnym. Częstość polipów endometrialnych wzrasta wraz z wiekiem – u kobiet po menopauzie obserwuje się więcej przypadków tego rodzaju zmian.
Polip macicy – przyczyny
Nie są dokładnie znane przyczyny powstawania polipów macicy. Zakłada się, że za pojawienie się zmian odpowiadają zaburzenia hormonalne: większe stężenie lub większa aktywność w organizmie hormonów płciowych – estrogenów.
Polip macicy – objawy
Jednym z podstawowych objawów polipów macicy są nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych: nieregularne i/lub wyjątkowo obfite. Niepokoić powinny również plamienia międzymiesiączkowe, krwawienia po menopauzie, bóle w podbrzuszu oraz upławy – te ostatnie nie są objawem częstym i typowym dla polipów macicy, ale powinny zostać skonsultowane z lekarzem.
Zdarza się, że polip macicy przez dłuższy czas nie daje żadnych symptomów i jest wykrywany przypadkowo podczas wizyty w gabinecie ginekologicznym.
Polip macicy – jak szybko rośnie?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie: Jak szybko rośnie polip macicy? Niektóre zmiany rosną bardzo powoli przez wiele lat, inne mogą znacznie się powiększyć na przestrzeni kilku miesięcy.
Polip macicy – diagnostyka
Objawy polipa macicy mogą wskazywać na rozwój innych schorzeń żeńskich narządów płciowych – celem lekarza jest ustalenie przyczyn dolegliwości i wdrożenie skutecznego leczenia. Po przeprowadzonym wywiadzie z pacjentką, specjalista przystępuje do standardowego badania ginekologicznego – podczas jego przebiegu lekarz nie jest w stanie wykryć polipa endometrialnego, natomiast może dostrzec inne nieprawidłowości, takie jak np. polip szyjki macicy.
Podczas wizyty ginekolog zwykle przeprowadza badanie USG przezpochwowe. Na badanie obrazowe najlepiej zgłosić się około 5-10 dnia cyklu – w tym czasie endometrium jest cienkie i lekarz uzyskuje zdecydowanie lepszy obraz wnętrza jamy macicy, co zwiększa szansę zdiagnozowania różnych nieprawidłowości, w tym polipów endometrialnych.
Dodatkową procedurą, którą może zaproponować specjalista jest histeroskopia diagnostyczna czyli wziernikowanie macicy. Badanie polega na wprowadzeniu do jamy macicy kamery (histeroskopu) i bardzo dokładnym obejrzeniu zmian, które pojawiły się w jej wnętrzu. W trakcie histeroskopii możliwe jest pobranie wycinków do badania histopatologicznego / mikroskopowego.
Polip macicy – jak leczyć?
Polipy macicy należy leczyć – nie znikają samoistnie, a mogą skutkować złym samopoczuciem oraz pogorszeniem stanu zdrowia. Zmiany mają negatywny wpływ na cykl endometrium, dlatego mogą (ale nie muszą) powodować problemy z zajściem w ciążę, a konkretnie kłopoty z zagnieżdżeniem się w endometrium zapłodnionej komórki jajowej. Ponadto, w rzadkich przypadkach, mogą ulec transformacji w zmianę złośliwą.
Sposób leczenia polipa macicy ustala lekarz ginekolog. Do wyboru ma różne metody, celem każdej z nich jest usunięcie zmiany z jamy macicy. Są to:
- farmakoterapia,
- zabieg usunięcia polipa w trakcie histeroskopii operacyjnej lub łyżeczkowania jamy macicy.
Polip macicy – leczenie farmakologiczne
Można rozważać zastosowanie leczenia hormonalnego u kobiet z bardzo małymi polipami macicy, jednak w przypadku pojawienia się objawów, leczeniem z wyboru jest przeprowadzenie zabiegu.
Terapia farmakologiczna ma na celu obniżenie poziomu estrogenów. Może zostać przeprowadzona u osób z nawracającymi polipami, które zostały wcześniej przebadane pod kątem histopatologicznym (zbadano wycinek zmiany, pobrany podczas histeroskopii diagnostycznej).
Polipy macicy – usuwanie zmiany w trakcie histeroskopia operacyjnej
Histeroskopia operacyjna jest zabiegiem małoinwazyjnym, ale bezpiecznym dla pacjentki. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Polega on na wprowadzeniu do jamy macicy histeroskopu oraz mikronarzędzi, którymi usuwa się zmianę. Polip usuwany jest metodą mechaniczną, elektrochirurgiczną lub z wykorzystaniem techniki laserowej.
Pobrany materiał przekazuje się do badania patomorfologicznego.
Polipy macicy – zabieg wyłyżeczkowania jamy macicy
Innym sposobem usuwania polipa jest wyłyżeczkowanie jamy macicy (abrazja). Polega ono na mechanicznym zeskrobaniu chorobowo zmienionej śluzówki endometrium. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Lekarz przekazuje materiał do zakładu patomorfologii celem dalszej diagnostyki.
Polip macicy – czy odrasta?
Po zakończeniu leczenia polipa macicy konieczne są regularne wizyty kontrolne u lekarza ginekologia. Może się zdarzyć, że zmiana odrośnie lub pojawi się w innej części macicy – wówczas konieczne jest zastosowanie ponownego leczenia.
Źródła
- Stefanowicz Ewelina, Polip endometrialny – co to jest, dostęp: 10.03.2024.
- Doniec Jacek (i in.), Wartość diagnostyczna minihisteroskopii w rozpoznaniu polipów endometrialnych, Lekarz Wojskowy, 2017; 95 (4): 356–361.
- Zimmer Mariusz (i in.), Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące zastosowania histeroskopii w ginekologii, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2019 tom 4, nr 3, 133–142.
- Strużycki Krzysztof (i in.), Olbrzymi polip o utkaniu raka gruczołowego wypełniający jamę macicy – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa, Przegląd Menopauzalny 2/2004, 64-66.
- Kuczyński Waldemar, Polip w jamie macicy – plan postępowania, dostęp: 10.03.2024.
